فیل‌ها و سیستم پیچیده احساس اصوات
فیل‌ها و سیستم پیچیده احساس اصوات
بتازگی محققان نشان داده‌اند فیل‌های ماده در دورانی كه به دنبال جفت هستند، نه‌تنها صداهای قابل شنیدن، بلكه امواج ارتعاشی با فركانس پایین تولید می‌كنند كه در نزدیكی سطح زمین و تا كیلومترها فاصله منتشر می‌شود.فیل‌ها از دو سیستم جانبی بسیار پیشرفته كه در اختیار دارند برای كشف سیگنال‌های بالقوه كه از طرف جفتشان صادر می‌شود، استفاده می‌كنند.
یكی از این سیستم‌ها «هدایت استخوانی» است كه در آن ارتعاشات از نوك انگشتان فیل به استخوان پا منتقل می‌شود و سپس از آنجا بالا رفته و به گوش میانی می‌رسد. سیستم دیگر دریافت سوماتوسنسوری (SOMATOSENSORY) است كه شامل سلول‌های حساس به نوسان است كه در كف پا قرار دارند و سیگنال‌ها را از طریق عصب‌ها به مغز می‌رسانند.
محققان اكولوژیست دانشگاه استنفورد به مدت ۱۵ سال چگونگی ارتباط برقرار كردن فیل‌ها را مطالعه كردند و در این مدت درصدد یافتن پاسخ این سوال بودند كه فیل‌ها از چه سیستمی برای تعیین دقیق منبع صدا استفاده می‌كنند تا این كه بتازگی جوابشان را یافتند.
برای مشخص شدن نوع واكنش فیل‌های نر، صدای ضبط شده یك فیل ماده را در نزدیكی گودال آبی قرار دادند و آن را میان بوته‌ها مخفی كردند. فیل‌ها پس از خارج شدن از گودال بدنشان را عمود بر جهت صدای ارسالی قرار می‌دادند. این حالت باعث می‌شد اختلاف فاصله هر گوش فیل تا منبع صوت به حداكثر برسد. به نظر می‌رسد فیل‌ها در این حالت سیستم هدایت استخوانی را به سوماتوسنسوری ترجیح می‌دهند و بدنشان را به گونه‌ای قرار می‌دهند كه بیشترین هدایت استخوانی را داشته باشد.
در این حالت فیل خرطومش رامیان دو پایش به زمین فشار می‌دهد و در جهت عكس می‌چرخد سپس خرطومش را روی زمین می‌گذارد و همین حركت را دوباره انجام می‌دهد. فشار دادن خرطوم به زمین شاید توانایی فیل را در استفاده از ۳ نقطه برای تعیین دقیق منبع صدا افزایش می‌دهد. در تحقیقات قبلی محققان نوع گوش دادن فیل‌های نر و ماده را تحت نظر داشتند، اما دقت نكرده بودند فیل‌ها سیستم هدایت استخوانی را ترجیح می‌دهند و بدنشان را در جهتی قرار می‌دهند كه بیشترین كمك را به هدایت استخوانی آنها برای تشخیص منبع صدا بكند.
به نظر می‌رسد فیل‌های نر بیش از فیل‌های ماده از خرطومشان برای تشخیص منبع صدا استفاده می‌كنند. همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد فیل‌هایی كه نزدیك به دوران بلوغ هستند، به این اصوات توجه بیشتری دارند و به دنبال منبع صدا می‌روند؛ ولی فیل‌های بالغ زیاد التفاتی به آن ندارند. در نتیجه هنگام خروج از گودال فیل‌های جوان دچار سر در گمی می‌شوند و نمی‌دانند كه به دنبال نر‌های بالغ بروند یا منبع صدا.
با وجود تمام ابهاماتی كه در رفتار اجتماعی فیل‌ها وجود دارد و همواره رازی در آن نهفته است، اما به نظر می‌رسد كلید یافتن عشق برای فیل‌هایی كه آن را می‌جویند، در سیستم مختصات سه گوشه‌ای ارتعاش استخوانی قرار دارد.
مترجم: آتنا حسن‌آبادی / منبع: PHYSORG
(www.jamejamonline.ir)